Τι θα λέει ο νόμος για μαζικές απολύσεις στο Δημόσιο τον Αύγουστο; Ποιοι δημόσιοι υπάλληλοι φεύγουν και με ποια κριτήρια;
Απαράβατος όρος για νέα χρηματοδότηση διάσωσης η έγκριση του νόμου για μαζικές απολύσεις στο Δημόσιο μέσα στον Αύγουστο.
Το θρίλερ των διαπραγματεύσεων με τους τραπεζίτες για συμμετοχή στο «πακέτο» και οι φόβοι για πέρασμα από την «επιλεκτική» στην πραγματική χρεοκοπία Η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία είναι παγκοσμίως γνωστή για τα αυστηρά κρας τεστ στα οχήματά της. Ένα εξίσου σκληρό κρας τεστ θα περάσει και το νέο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, για να καταφέρει να φθάσει μέχρι την έγκριση του δανείου-μαμούθ τον Σεπτέμβριο, με την οποία η χώρα θα αποφύγει τη χρεοκοπία ως τα μέσα του 2014, αν όλα πάνε κατ’ ευχή στην εφαρμογή του νέου μνημονίου.
Οι προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί για έγκριση του δανείου στις δύο διαδοχικές συνεδριάσεις του Eurogroup μέσα στον Ιούλιο (η δεύτερη συγκαλείται την Δευτέρα) διαψεύσθηκαν και είναι πλέον σαφές ότι η συμφωνία έχει ελάχιστες πιθανότητες να εγκριθεί μέσα στο καλοκαίρι, παρότι η κυβέρνηση εξάντλησε τεράστια αποθέματα πολιτικού κεφαλαίου τον Ιούνιο, για να καταφέρει να περάσει από τη Βουλή και το μπλόκο των αγανακτισμένων το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα.
Η καθυστέρηση στην έγκριση του δανείου επιχειρείται να εμφανισθεί σαν «τεχνικό πρόβλημα», καθώς οι διαπραγματεύσεις με τις τράπεζες για τη δική τους συμμετοχή έχουν γυρίσει στο σημείο μηδέν, μετά τις παρεμβάσεις των οίκων αξιολόγησης και τη σταθερή αντίθεση της ΕΚΤ σε οποιοδήποτε σενάριο μπορεί να οδηγήσει σε «επιλεκτική χρεοκοπία». Στην πραγματικότητα, όμως, η Γερμανία, υποστηριζόμενη από τις άλλες δύο «σκληρές» κυβερνήσεις του Βορρά (την ολλανδική και την φινλανδική), είχαν εξαρχής αποφασίσει να αφήσουν το τελικό στάδιο της διαπραγμάτευσης για τον Σεπτέμβριο, για δύο λόγους:
1. Ο πρώτος είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση. Η τοποθέτηση του κ. Βενιζέλου, ενός ισχυρού κομματικού παράγοντα, στο υπουργείο Οικονομικών και την αντιπροεδρία με αρμοδιότητα τον οικονομικό κύκλο υπουργείων, μπορεί να ανακούφισε σε πρώτη φάση τους Ευρωπαίους, αφού διευκόλυνε την ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου από τη Βουλή, αλλά σε δεύτερο χρόνο έφερε έντονο σκεπτικισμό. Ο κ. Βενιζέλος δημιούργησε εξαρχής την εντύπωση ότι η πρώτη του προτεραιότητα θα είναι η διαπραγμάτευση «χαλαρότερων» όρων για τις επόμενες αναθεωρήσεις του μνημονίου. Επιπλέον, το στάτους του νέου υπουργού ως κατεξοχήν πολιτικού στελέχους, χωρίς τεχνοκρατικές περγαμηνές, αλλά με μεγάλες φιλοδοξίες για το μέλλον, δημιούργησε αμφιβολίες για το αν είναι αποφασισμένος να συγκρουσθεί με τη βασική «πελατεία» των δύο μεγάλων κομμάτων, δηλαδή τους υπαλλήλους του δημόσιου τομέα.
2. Ο δεύτερος λόγος συνδέεται με την προσπάθεια των κυβερνήσεων του Βορρά να ασκήσουν πίεση στους τραπεζίτες για να εξασφαλισθεί όσο δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή τους στο νέο «πακέτο». Ιδιαίτερα το Βερολίνο, γνωρίζοντας τις δυσκολίες της επίτευξης συμφωνίας με τις τράπεζες για το roll-over, θέλει να έχει την ευκαιρία να πιέσει για μακρά περίοδο τους ιδιώτες τραπεζίτες, με την απειλή αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους να αιωρείται, εάν τελικά δεν συναινέσουν. Για να έχει αξιοπιστία, όμως, αυτή η απειλή, θα πρέπει να συντηρηθεί και η εκκρεμότητα με την έγκριση του νέου δανείου ως τον Σεπτέμβριο, που θα κριθεί η εκταμίευση της έκτης δόσης του πρώτου δανείου.
Η κρισιμότερη δοκιμασία την οποία θα πρέπει να περάσει επιτυχώς τώρα η κυβέρνηση είναι η εφαρμογή των πολύ σκληρών μέτρων για τους δημοσίους υπαλλήλους που περιλαμβάνονται στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα και θα πρέπει να ολοκληρωθούν, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, σε δύο φάσεις, μέσα στον Αύγουστο και πριν την κατάθεση του νέου προϋπολογισμού, τον Οκτώβριο.
Εκτός των γνωστών από καιρό παρεμβάσεων στα μισθολογικά του Δημοσίου, με το νέο ενιαίο μισθολόγιο που φέρνει δραματικές περικοπές και πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή μέσα στο καλοκαίρι, το σχέδιο περιλαμβάνει και εκτεταμένες απολύσεις δημόσιων υπαλλήλων, γι’ αυτό και έχει προκαλέσει αναβρασμό στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ. Πολλοί βουλευτές τονίζουν σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις ότι άλλα είχαν πληροφορηθεί όταν ψήφιζαν το Μεσοπρόθεσμο και τον εφαρμοστικό νόμο και άλλα, πολύ σκληρότερα μέτρα, αναφέρονται στο κείμενο του αναθεωρημένου μνημονίου, που δόθηκε στη δημοσιότητα πριν από μια εβδομάδα από την Κομισιόν και δημοσιεύθηκε σε ελληνική μετάφραση μόλις την Πέμπτη από το υπουργείο Οικονομικών.
Η κυβέρνηση γνωρίζει καλά ότι όσο πλησιάζει η κρίσιμη ψηφοφορία, για την έγκριση του νόμου που θα ανοίξει το δρόμο για τις απολύσεις, η δυσφορία των βουλευτών θα κορυφώνεται, παρότι έχει προγραμματισθεί να διεξαχθεί η κρίσιμη ψηφοφορία μέσα στις «ήσυχες ημέρες» του Αυγούστου, ακόμη και κοντά στον Δεκαπενταύγουστο.
Και αυτό γιατί τα μέτρα που αναφέρονται είναι πολύ σκληρά και θίγουν βασικούς κανόνες λειτουργίας του (πελατειακού) ελληνικού πολιτικού συστήματος, που ίσχυσαν χωρίς παρεκκλίσεις σε όλη τη διάρκεια της μεταπολιτευτικής περιόδου. Στο πρώτο κεφάλαιο του αναθεωρημένου μνημονίου, με το γενικό τίτλο «Προσαρμογές Δαπανών», αναφέρονται τα εξής:
– Από τη μείωση της απασχόλησης στο Δημόσιο θα υπάρξουν εξοικονομήσεις ίσες με 0,3% του ΑΕΠ, δηλαδή σχεδόν 700 εκατ. ευρώ. Η κυβέρνηση σκοπεύει να μειώσει την απασχόληση κατά 150.000 άτομα, ή περίπου 20%, μέχρι το 2015. Αυτό θα επιτευχθεί όχι μόνο με την εφαρμογή αυστηρής σχέσης αποχωρήσεων και προσλήψεων (1/10 το 2011 και 1/5 τα επόμενα χρόνια). Αλλά και με μειώσεις των συμβασιούχων, καθώς και με «ακούσιες απομακρύνσεις» υπαλλήλων («involuntary redundancies» στο αγγλικό κείμενο), δηλαδή με απολύσεις.
– Ακολούθως εξηγείται πώς θα απολυθεί πλεονάζον προσωπικό: θα καταγράφονται οι πλεονάζοντες υπάλληλοι στους φορείς που θα κλείνουν ή θα συγχωνεύονται και θα τίθενται σε εφεδρεία για διάστημα όχι μεγαλύτερο των 12 μηνών, λαμβάνοντας μόνο το 60% των αποδοχών τους, χωρίς να υπολογίζονται υπερωρίες και άλλες πρόσθετες αμοιβές, δηλαδή ένα ποσό που μετά βίας θα φθάνει τα 1.000 ευρώ. Οι «εφεδρικοί» θα μπορούν να μετατίθενται σε άλλες θέσεις στο Δημόσιο, αλλά είναι σαφές ότι ελάχιστοι θα έχουν αυτή την τύχη, αφού θα εμπίπτουν στον κανόνα για τη σχέση αποχωρήσεων/προσλήψεων (1/5 από το 2012) και, επιπλέον, θα κρίνονται από το ΑΣΕΠ. Οι υπόλοιποι θα απολύονται μετά τη λήξη της περιόδου «εφεδρείας».
– Πέραν του «στενού» δημόσιου τομέα, στις ΔΕΚΟ, το νέο μνημόνιο προβλέπει ένα ενδιαφέροντα τρόπο για να εκκινήσει η διαδικασία των απολύσεων: οι πλεονάζοντες υπάλληλοι θα προσδιορίζονται με βάση τις πραγματικές ανάγκες του φορέα. Για να βρεθεί ένας αντικειμενικός τρόπος προσδιορισμού των πραγματικών αναγκών, θα μπορεί να γίνεται σύγκριση με παρόμοιες εταιρείες και οργανισμούς άλλων ευρωπαϊκών χωρών, διαδικασία που θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του 2011.
– Σε ότι αφορά το κλείσιμο μη απαραίτητων, όπως αναφέρεται στο μνημόνιο, φορέων και οργανισμών του Δημοσίου, οι εξοικονομήσεις από αυτή την πλευρά θα φθάσουν το 0,5% του ΑΕΠ, δηλαδή σε ποσό σχεδόν 1,2 δισ. ευρώ ετησίως. Μετά το κλείσιμο ή τη συγχώνευση 4.500 φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης με τον «Καλλικράτη», η προσπάθεια θα εστιαστεί, όπως αναφέρει το μνημόνιο, σε περισσότερους από 1.500 φορείς που υπάγονται στα υπουργεία και στους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης.
– Ήδη έκλεισαν 77 από αυτούς, ενώ μέχρι τα μέσα του Αυγούστου (σ.σ.: όταν ο λαός θα απολαμβάνει τα μπάνια…) η κυβέρνηση θα προωθήσει νομοθεσία για να κλείσουν 40 μικροί φορείς, να συγχωνευθούν άλλοι 25 και να κλείσουν ή να συγχωνευθούν άλλοι 11 μεγάλοι οργανισμοί, που σήμερα απασχολούν 7.000 υπαλλήλους. Σε αυτούς περιλαμβάνονται εταιρείες διαχείρισης ακινήτων (όπως η ΕΤΑ), κατασκευαστικές εταιρείες (Θέμις Κατασκευαστική) και κρατικοί τηλεοπτικοί σταθμοί. Αυτές οι διαδικασίες περικοπών θα επεκταθούν, όπως δεσμεύεται η κυβέρνηση έναντι της τρόικας, σε όλους τους φορείς που κρίνονται μη απαραίτητοι για τη λειτουργία του κράτους. Όσοι έχουν αντικείμενα που επικαλύπτονται θα συγχωνεύουν και για όσους απομείνουν θα τεθούν αυστηρά όρια λειτουργικού κόστους. Αυτή η διαδικασία θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Οκτώβριο και τα αποτελέσματά της θα ενσωματωθούν στον προϋπολογισμό του 2012.
Διαβάστε πώς θα γίνουν οι απολύσεις στο δημόσιο και όλες τις αλλαγές σε μισθούς στο δημόσιο με το ενιαίο μισθολόγιο.
