Η Ευρώπη ζυγίζει το κόστος του να πετάξει την Ελλάδα έξω, είναι ο τίτλος δημοσιεύματος της The Wall Street Journal, που ασχολείται με την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ.
Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, το πόση σημασία έχει η Ελλάδα για την Ευρώπη, είναι ένα ερώτημα που διατυπώνεται από τους Ευρωπαίους αξιωματούχους, τη στιγμή που εντείνονται οι διεργασίες για το πρόγραμμα διάσωσης της χώρας.
«Η απάντηση είναι σημαντική διότι θα βοηθήσει να εξακριβωθεί πόσο μακριά θα προχωρήσουν ο κυβερνήσεις για να υιοθετήσουν τις οικονομικές απαιτήσεις του νέου Έλληνα πρωθυπουργού, Αλ. Τσίπρα ή εάν θα είναι πρόθυμες να οδηγηθούν σε ένα αποτέλεσμα που μπορεί να φέρει την Ελλάδα στην έξοδο από το ευρώ και πιθανώς και την Ευρωπαϊκή Ένωση», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο δημοσίευμα.
Συνεχίζει μάλιστα επισημαίνοντας πως για τον Winston Churchill, η Ελλάδα έχει σημασία για συναισθηματικούς και στρατηγικούς λόγους. Είναι ο ίδιος συνδυασμός συναισθήματος και στρατηγικής σημασίας που έχει οδηγήσει τα τελευταία 70 χρόνια τις άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να εξασφαλίσουν ότι η Ελλάδα παραμένει δεσμευμένη με την Δύση και την ΕΕ.
Όπως σχολιάζει ο Jonathan Eyal του Royal United Services Institute, η Ελλάδα εισήλθε στην ΕΕ το 1981 μετά από την πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας, με τον «εύκολο ισχυρισμό ότι οι Έλληνες ήταν αυτοί που εφηύραν τη δημοκρατία και ότι δεν μπορούσε να υπάρχει μια Ευρωπαϊκή ένωση χωρίς την γενέτειρα της δημοκρατίας». Δύο δεκαετίες αργότερα, η Ελλάδα μπήκε στην νομισματική ένωση του ευρώ, παρά το ότι μερικοί από τους εταίρους της πίστευαν πως τα στατιστικά της θα μπορούσαν να ληφθούν σοβαρά υπόψη.
Όπως τονίζει ο Eyal, η Ελλάδα έχει μόλις 11 εκατ. κατοίκους και η οικονομία της αντιστοιχεί στο 2% του ΑΕΠ της ευρωζώνης, αλλά παρόλα αυτά «οι Έλληνες είχαν πάντα την δυνατότητα να επωφεληθούν από τον ισχυρισμό τους ότι είναι πιο σημαντικοί από ό,τι εγγυάται το μέγεθος και η οικονομία τους».
Τα τελευταία χρόνια, ορισμένοι φορείς χάραξης πολιτικής, κυρίως στη Γερμανία, «έχουν κουραστεί από αυτή την έπαρση». Προτού η Γερμανίδα Καγκελάριος Angela Merkel κλείσει τη συζήτηση το 2012, ορισμένοι Γερμανοί αξιωματούχοι ανέπτυξαν μια θεωρία, σύμφωνα με την οποία η απειθαρχία στην Ελλάδα απειλεί να βουλιάξει το καράβι της ευρωζώνης. Εάν πετούσαν την Ελλάδα έξω από το ευρώ, τότε το πλοίο θα επέπλεε υψηλότερα στο νερό.
«Η Ευρωζώνη, αντί για μια μόνιμη σταθερά, θα έμοιαζε σαν ένα γάμο συμφέροντος που θα μπορούσε κανείς να ενωθεί και να αποχωρήσει κατά βούληση. Αυτό θα είχε υψηλό κόστος για τα άλλα κράτη της ευρωζώνης, από τη στιγμή που οι επενδυτές θα απαιτούσαν υψηλότερα επιτόκια για να χρηματοδοτήσουν κυβερνήσεις ευάλωτων οικονομιών, επιτόκια που θα αυξανόταν απαγορευτικά υψηλά κάθε φορά που υπήρχε υπόνοια μιας κρίσης. Το πιθανό κόστος μιας εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ παραμένει, αν και οι αναλυτές θεωρούν πως η άμεση οικονομική επίπτωση θα ήταν πιθανώς πιο περιορισμένη από ό,τι το 2012».
Τον τελευταίο χρόνο ωστόσο, έχει προκύψει άλλο ένα ρίσκο που μπορεί να αλλάξει τους υπολογισμούς: η πιθανότητα ότι ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin, ο οποίος έχει προκαλέσει τις δυτικές νόρμες με την προσάρτηση της Κριμαίας και την υποστήριξη των αυτονομιστών ανταρτών στην Ουκρανία, θα μπορούσε να αξιοποιήσει το κενό και να εκμεταλλευτεί μια Ελλάδα που περιφρονείται από τους Ευρωπαίους γείτονές της. Πολλοί Έλληνες είναι παραδοσιακά φιλικοί προς τους εταίρους Ορθοδόξους χριστιανούς στην Ρωσία. Ίσως ο Putin, ο οποίος χθες προσκάλεσε τον Αλ. Τσίπρα στη Μόσχα τον Μάιο, να μπορεί να τραβήξει την Αθήνα πιο κοντά στην τροχιά του, αναφέρει το δημοσίευμα.
Σύμφωνα με αυτή την άποψη, όπως σχολίασε ένας αξιωματούχος αυτή την εβδομάδα στις Βρυξέλλες, η Ελλάδα είναι «ένα αεροπλανοφόρο στο μέσον της Μεσογείου. Είναι αδιανόητη η απώλειά της».
Για άλλους, ενώ οι οικονομικές συνέπειες της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ μπορεί να υπάρχουν, οι στρατηγικές συνέπειες είναι ελάχιστες. Ασφαλώς, τονίζει ο Eyal, μια έξοδος της Ελλάδας θα προκαλούσε αναστάτωση. Αλλά, δηλώνει πως ήδη αποτελεί ένα αγκάθι στα πλευρά των γειτόνων της εντός της ΕΕ, αντιστεκόμενη στην επίλυση των διαφωνιών για την Κύπρο, τα Σκόπια και άλλα ζητήματα. Η ελληνική πολιτική τάξη δεν έχει επιδείξει ποτέ την αλληλεγγύη που έχει ζητήσει από τους άλλους να δείξουν», τόνισε.
Όποια και αν είναι η αλήθεια, η υιοθέτηση του ευρώ έχει εκθέσει τις αδυναμίες του πολιτικού συστήματος στην Ελλάδα, η οποία ακόμη προσπαθεί να αναστατώσει τόσο τους συμμάχους όσο και τους δικούς της ανθρώπους.
Η Ελλάδα, η οποία καθιέρωσε το δικαίωμα ψήφου (για τους άνδρες) το 1844, είχε δημοκρατία πριν να έχει τα άλλα δύο στοιχεία που ο πολιτικός επιστήμονας Francis Fukuyama έχει υποστηρίξει ότι είναι απαραίτητα για ένα σύγχρονο πολιτικό σύστημα: ένα ισχυρό κράτος και ένα κράτος δικαίου.
«Το αποτέλεσμα ήταν το πελατειακό πολιτικό σύστημα της Ελλάδας –σύμφωνα με το οποίο οι νικητές των εκλογών προστατεύουν τους φίλους και την οικογένειά τους- που παραμένει βασικό χαρακτηριστικό, ακόμη και σήμερα».
Ένα ερώτημα που οι Ευρωπαίοι φορείς χάραξης πολιτικής μπορεί να θέσουν, είναι εάν ο Αλ. Τσίπρας αντιπροσωπεύει ένα «διάλειμμα» από την πελατειακή αυτή παράδοση ή εάν θα λειτουργήσει υπό την business as usual αρχή ότι «τώρα είναι η σειρά μας».
Εάν συμβεί το πρώτο, οι εταίροι της Ελλάδας στην ευρωζώνη μπορεί να είναι περισσότερο διατεθειμένοι να ανταποκριθούν στα αιτήματά της, με την προϋπόθεση ότι η κυβέρνηση συναινέσει σε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις. Εάν συμβεί το τελευταίο, μπορεί να είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν το ρίσκο να την εγκαταλείψουν και να καταλήξει σε έξοδο από το ευρώ, αναφέρει το δημοσίευμα.
Διαβάστε ποιοι απειλούν την Ελλάδα με χρεοκοπία και τι μειώσεις στις συντάξεις θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ.
