Σενάρια πολέμου: Γιατί η κατάρριψη του ρωσικού αεροπλάνου δεν θα ξεκινήσει Παγκόσμιο Πόλεμο

Γιατί η κατάρριψη του ρωσικού πολεμικού αεροπλάνου από την Τουρκία δεν θα ξεκινήσει τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο;

Η κατάρριψη ενός ρωσικού μαχητικού τζετ από την Τουρκία – το οποίο κατά τους ισχυρισμούς της Άγκυρας παραβίασε τον εναέριο χώρο της, παρά τις δέκα προειδοποιήσεις- είναι μια εξαιρετικά επικίνδυνη στιγμή στον τετραετή εμφύλιο πόλεμο της Συρίας.

Όμως, στο πλαίσιο της αύξησης της έντασης στις διπλωματικές σχέσεις με τη Μόσχα και τον εξαιρετικό κίνδυνο κλιμάκωσης, οι δυτικοί σύμμαχοι της Τουρκίας είναι πιθανότερο να προχωρήσουν με εξαιρετική προσοχή.

Μια κρίση σαν και αυτή ήταν σχεδόν αναπόφευκτη. Η Τουρκία είχε παραπονεθεί για επανειλημμένες παραβιάσεις του εναέριου χώρου από ρωσικά αεροσκάφη στις αρχές Οκτωβρίου, με αποτέλεσμα το ΝΑΤΟ να εκδώσει μια διαμαρτυρία. Αργότερα τον ίδιο μήνα, η Τουρκία κατέρριψε αυτό που, για μια κρίσιμη στιγμή, φάνηκε πως ήταν ένα ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος – αλλά αποδείχθηκε ότι ήταν πιθανώς ένα ρωσικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος.

Με ρωσικά, συριακά, αμερικανικά, γαλλικά, βρετανικά, καναδικά και αραβικά αεροσκάφη να συμπληρώνουν τον συνωστισμό στους αιθέρες της Συρίας, τα ρωσικά αεροσκάφη να πετούν στα 500 πόδια από τα αμερικανικά και τη Ρωσία να επαναλαμβάνει την αμφιλεγόμενη συμπεριφορά που έχει δείξει κατά τα τελευταία δύο έτη στην Ευρώπη ως προς τα σύνορα, μία κρίση ήταν πάντα πιθανόν να ξεσπάσει. Οι ΗΠΑ και η Ρωσία είχαν συμφωνήσει πρωτόκολλα ασφαλείας στα τέλη Οκτωβρίου, συμπεριλαμβανομένης μιας εικοσιτετράωρης γραμμής επικοινωνίας στο έδαφος, αλλά αυτό δεν θα ίσχυε στις αλληλεπιδράσεις Ρωσίας-Τουρκίας.

Είναι ζωτικής σημασίας να διατηρηθεί μια αίσθηση προοπτικής. Αυτή δεν θα είναι η πρώτη φορά που ρωσικά αεροσκάφη καταρρίπτονται από αμερικανικής κατασκευής αεροπλάνα, ή το αντίστροφο, χωρίς να ξεσπά ο Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Αμερικανικής κατασκευής F-16 του Πακιστάν κατέρριψαν κάμποσα σοβιετικά αεροσκάφη στα τέλη της δεκαετίας του 1980, κατά τη διάρκεια του τελευταίου πολέμου στο Αφγανιστάν.

Ανατρέχοντας ακόμα πιο πίσω, RU-8 Seminole του αμερικανικού στρατού που πετούσαν από την Τουρκία καταρρίφθηκαν πάνω από την Αρμενία, που τότε ήταν σοβιετικό έδαφος. Το πιο γνωστό περιστατικό είναι φυσικά η κατάρριψης του κατασκοπευτικού αεροπλάνου U2 του πιλότου της CIA Γκάρι Πάουερς, το 1962. Σοβιετικοί πιλότοι έπαιξαν επίσης σημαντικό συγκεκαλυμμένο ρόλο κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Κορέας μεταξύ του 1950 και 1953, με ρωσικές πηγές να ισχυρίζονται ότι κατέρριψαν από 1.100 έως 1.300 αμερικανικά αεροσκάφη. Ωστόσο, αυτή είναι η πρώτη φορά μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου που ένα μέλος του ΝΑΤΟ έχει καταρρίψει ένα ρωσικό πολεμικό αεροπλάνο.

Παρά το γεγονός ότι η Τουρκία θα επιμείνει ότι είχε το δικαίωμα να καταρρίψει ένα αεροπλάνο στον εναέριο χώρο της, μετά από τα επαναλαμβανόμενα περιστατικά του προηγούμενου μήνα, οι εταίροι της συμμαχίας στο ΝΑΤΟ θα ήθελαν να επικεντρωθούν στην αποκλιμάκωση. Οι σχέσεις μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας είχαν ξεπαγώσει ελαφρώς, αν και θα ήταν πρόωρο να μιλάμε για μια επαναπροσέγγιση.

Στον απόηχο των επιθέσεων στο Παρίσι, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ ανακοίνωσε την πρόθεσή του να συναντηθεί με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, με την πρόθεση του σχηματισμού «ενός μεγάλου συνασπισμού». Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα συναντήθηκε με τον Πούτιν σε ένα αισθητά πιο θερμό κλίμα όσον αφορά τη γλώσσα του σώματος και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ έχει περάσει ένα ψήφισμα για την χρησιμοποίηση «όλων των απαραίτητων μέσων» για να ξεριζώσουν το Isil (αν και, ελλείψει της αρχής του λεγόμενου Κεφάλαιου VII, αυτό ήταν σε μεγάλο βαθμό μια πολιτική χειρονομία).

Οι συνομιλίες στη Βιέννη έχουν οδηγήσει επίσης σε μικρή πρόοδο, ως προς μια ειρηνευτική συμφωνία για τη Συρία. Ενώ το ΝΑΤΟ σίγουρα θα παρουσιάσει ένα ακόμα σημείωμα διαμαρτυρίας για την προφανή παρείσφρηση του τουρκικού εναέριου χώρου, οι δυτικοί σύμμαχοι της Τουρκίας θα διστάσουν να διακινδυνεύσουν αυτά που θεωρούν διπλωματικά οφέλη, πιέζοντας τη Ρωσία πάρα πολύ έντονα.

Τι θα κάνει η Ρωσία τώρα; Όπως κάθε ηγέτης, ο Πούτιν θα είναι υπό πίεση για να απαντήσει. Αλλά είναι πιθανό ότι το ανένδοτο αίτημα της Μόσχας ότι τα αεροσκάφη της ήταν στο εναέριο χώρο της Συρίας – παρά τη δήλωση της Τουρκίας περί του αντιθέτου, και τα αποδεικτικά στοιχεία από τα ραντάρ – θα επιτρέψει μία συμβιβαστική λύση που θα διασώσει το γόητρό της, σύμφωνα με την οποία ο Πούτιν θα κατευθύνει την οργή του στους αντάρτες της Συρίας και όχι προς την Τουρκία. Το φερέφωνο του Κρεμλίνου Russia Today επίσης επέμεινε ότι το τζετ κατερρίφθη από το έδαφος. Παραδόξως, αυτό μπορεί να έχει μια κατευναστική επίδραση.

Πολλά σίγουρα θα εξαρτηθούν από την τύχη των δύο ρώσων πιλότων, ένας εκ των οποίων φέρεται να είναι στα χέρια Τουρκμένων, ενώ ο άλλος, σύμφωνα με τις εικόνες που κυκλοφόρησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, φαίνεται να έχει πεθάνει. Η κυβέρνηση της Τουρκίας έχει στενούς δεσμούς με τις κοινότητες του Τουρκμενιστάν και των ανταρτών στη βόρεια Συρία – μόλις χθες η Άγκυρα είχε ζητήσει μια συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για να συζητήσει την κλιμάκωση των ρωσικών και συριακών επιθέσεων κατά των Σύριων Τουρκμένων- και θα μπορούσε, ίσως, να χρησιμοποιήσει αυτή τη μακροχρόνια επιρροή για να εξασφαλίσει την απελευθέρωση των πιλότων ή την παράδοση των σορών τους.

Από την άλλη πλευρά, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μπορεί να αναρωτηθεί γιατί θα πρέπει να παράσχει τέτοια βοήθεια σε μια χώρα που εξακολουθεί να παραβιάζει τον εναέριο χώρο του με ατιμωρησία, απλώς για να προστατεύσει μια διπλωματική διαδικασία για το συριακό που ο ίδιος, ένας από τους πιο έντονους αντιπάλους του Άσαντ, αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό.

Η Μόσχα και η Άγκυρα είναι πιθανό να αποφύγουν μια κλιμάκωση της σύγκρουσης σε σχέση με αυτό το περιστατικό. Αλλά η υποκείμενη αιτία θα παραμείνει, και τέτοια επεισόδια θα επαναληφθούν, εκτός και εάν η Ρωσία αντιληφθεί ότι η μικροπολιτική στα σύνορα του ΝΑΤΟ είναι ένα απερίσκεπτο, επικίνδυνο παιχνίδι. Η Μέση Ανατολή φέρνει τις Μεγάλες Δυνάμεις του κόσμου πιο κοντά από ποτέ, μετά τον πόλεμο στο Κοσσυφοπέδιο το 1999 και με έναν πολύ πιο επικίνδυνο τρόπο.

Ο πόλεμος στη Συρία δεν παράγει μόνο τεράστια ροή προσφύγων και την επώαση της πιο ισχυρής τρομοκρατικής ομάδας στον κόσμο. Είναι επίσης ένα πεδίο μάχης παραδοσιακών διεθνών ανταγωνισμών μεταξύ των κρατών.

Διαβάστε πώς απείλησε την Τουρκία ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ποια η νέα κατάρριψη ρωσικού ελικοπτέρου.

ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ
Διαβάστε τι λένε οι τελευταίες δημοσκοπήσεις για τις Εκλογές.