Ποιες τακτικές και λάθη οδήγησαν τον Μαρινόπουλο ένα βήμα πριν το λουκέτο;
Δεν πρέπει να υπάρχει Έλληνας που να μην έχει μπει έστω και μία φορά στην ζωή του σε ένα κατάστημα Μαρινόπουλος.
Ο κολοσσός των σούπερ μάρκετ Μαρινόπουλος, που ήδη είχε ξεφύγει από τον ανταγωνισμό την δεκαετία του ’80 μέσα από συνεχείς εξαγορές, βρίσκεται στην πιο κρίσιμη φάση της 54ετούς πορείας του. Όπως είναι γνωστό έχει καταθέσει αίτηση για προσωρινή προστασία από τους πιστωτές της και για ένταξη της στο άρθρο 99. Πως έφτασε ως εδώ;
Τα πρώτα σύννεφα
Μέχρι και την έλευση της κρίσης στην ελληνική οικονομία η Μαρινόπουλος ήταν ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης στην αγορά των σούπερ μάρκετ.
Όχι μόνο επειδή διέθετε το μεγαλύτερο δίκτυο όλων των τύπων καταστημάτων (από κατάστημα γειτονιάς μέχρι υπερμάρκετ) αλλά και γιατί είχε την συνεργασία με την Carrefour, που της προσέφερε μεταξύ άλλων και τεχνογνωσία, και ένα ισχυρό ισολογισμό, που της άνοιγε τις πόρτες των τραπεζών. Άλλωστε η οικογένεια Μαρινόπουλου ήταν μία εκ των μετόχων της πάλαι ποτέ Τράπεζας Πίστεως (και νυν Alpha Bank).
Το να έχεις τα προϊόντα σου στα ράφια του Μαρινόπουλου, της μεγαλύτερης αλυσίδας στην Ελλάδα, αποτελούσε το όνειρο του κάθε προμηθευτή ο οποίος με την απειλή της εκδίωξης αποδέχονταν όλο και πιο δυσμενείς όρους στις συμφωνίες. Όροι που μεταφράζονταν είτε σε μεγαλύτερες προσφορές είτε σε καθυστέρηση πληρωμών ή για πιο αδύναμους παίκτες σε συνδυασμό των δύο παραπάνω.
Εμπορικοί διευθυντές επιχειρήσεων έβγαιναν από τα γραφεία της Μαρινόπουλος σαν να είχαν βγει από ρινγκ μετά από 12 γύρους με τον Μάικ Τάισον. Η μόνη διαφορά με την ελληνική αλυσίδα ήταν ότι ο αγώνας αν και εδώ μονόπλευρος κρατούσε πολύ λιγότερο.
“Ή υπογράφεις ή φεύγεις. Ένα τηλέφωνο είναι και αύριο βγαίνουν τα προϊόντα σου και στην θέση τους θα μπει αυτός ο ανταγωνιστής που με παρακαλάει”.
Η παραπάνω τοποθέτηση ήταν συνήθως η κατάληξη της διαπραγμάτευσης με τον εκπρόσωπο της Μαρινόπουλος να προσφέρει το στυλό και τον εκπρόσωπο του προμηθευτή να βάζει την υπογραφή του, φοβούμενος ότι η έξοδος από την μεγαλύτερη αλυσίδα της χώρας θα σήμαινε στην καλύτερη περίπτωση την μη επίτευξη των στόχων και στην χειρότερη στην περιθωριοποιήση δίνοντας βήμα σε ανταγωνιστές.
Ακόμη και εκπρόσωποι πολυεθνικών παραδέχονται σήμερα ότι έφευγαν «σκουπίδια» από την υπεροψία, που έδειχνε η Μαρινόπουλος στις διαπραγματεύσεις της με τους προμηθευτές.
Οι συνθήκες αυτές είχαν δώσει ένα πλεονέκτημα στoν όμιλο σε σχέση με τον ανταγωνισμό, καθώς επιτύγχανε να έχει τις καλύτερες τιμές και τις πιο δελεαστικές προσφορές για τους καταναλωτές. Τα πρώτα σύννεφα στην πετυχημένη αυτή συνταγή άρχισαν να φαίνονται έναν χρόνο μετά την έλευση της κρίσης στην ελληνική αγορά. Η ψυχολογία είχε αλλάξει και το καλάθι είχε μικρύνει με τους καταναλωτές να κλείνουν τα αυτιά σε «άχρηστες» προσφορές.
Το 2010 θα βγει από την αγορά ο πέμπτος μεγαλύτερος παίκτης, η αλυσίδα Ατλάντικ, ενώ σχεδόν όλοι οι υπόλοιποι παίκτες βλέπουν αυτή την εξέλιξη ως θείο δώρο, καθώς αυξάνουν τζίρο και κέρδη, η Μαρινόπουλος δεν καταφέρνει να επωφεληθεί από αυτή την εξέλιξη.
Το 2011 ο τζίρος μειώνεται σημαντικά, αλλά η διοίκηση της Μαρινόπουλος απαντά με ακόμη μεγαλύτερες προσφορές τις οποίες καλούνται να χρηματοδοτήσουν οι προμηθευτές, οι οποίοι είδαν έντρομοι της ημέρες αποπληρωμής το 2011 να σπάνε το ψυχολογικό φράγμα των 200 ημερών.
Κάποιοι από τους προμηθευτές, είτε γιατί δεν είχαν τέτοιο βαθμό εξάρτησης από την Μαρινόπουλος – βλέπε ΦΑΓΕ που πουλούσε τα γιαούρτια της στο εξωτερικό και σε πολύ καλύτερη τιμή – είτε διανομείς επώνυμων προϊόντων που δεν θα μπορούσαν να λείπουν από τα ράφια ενός σούπερ μάρκετ που σέβεται τον εαυτό του και τους πελάτες του (π.χ. αλκοολούχα ποτά την περίοδο των Χριστουγέννων), ήταν οι πρώτοι που αντέδρασαν στην εξέλιξη αυτή αποσύροντας τα προϊόντα τους και ζητώντας παράλληλα πιο σύντομη ημερομηνία αποπληρωμής.
Τα πρώτα κενά στα ράφια ήταν γεγονός και δεν μπορούσαν να κρυφτούν ούτε από τους καταναλωτές ούτε από τους υπόλοιπους προμηθευτές, οι οποίοι άρχισαν να γίνονται πιο προσεκτικοί. Προσπαθώντας να βρει τη χρυσή συνταγή το 2011, η διοίκηση θα αλλάξει μέσα σε λίγους μήνες τρεις φορές, όμως μαγική συνταγή δεν βρίσκεται.
Ο δανεισμός από τις τράπεζες έχει γίνει πιο δύσκολος, αλλά η εταιρεία αποφασίζει να παίξει το παιχνίδι ακόμη πιο επιθετικά. Προχωρά σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου κατά 50 εκατ. ευρώ με τα χρήματα να πέφτουν σε προσφορές, ώστε να τονωθεί η κίνηση στα καταστήματα, κάτι που τελικά δεν ήρθε.
Στα τόσα προβλήματα που είχε η μεγαλύτερη αλυσίδα λιανεμπορίου της χώρας άρχισαν να προστίθενται και οι απανωτές ανακοινώσεις και τα πρόστιμα του ΕΦΕΤ για σωρεία υγειονομικών παραβάσεων.
Η αποχώρηση της Carrefour
Το 2012 ήταν χρονιά ορόσημο για τον όμιλο. Μετά από χρόνια συμβίωσης – όχι και της καλύτερης δυνατής – η Carrefour παίρνει και αυτή μετά την Credite Agricole και την Fnac τον δρόμο της επιστροφής για την Γαλλία.
Ανακοινώθηκε δύο ημέρες πριν τις κρίσιμες εκλογές του Ιουνίου και παρουσιάστηκε σαν «βελούδινο διαζύγιο», όταν στο Παρίσι ο γαλλικός κολοσσός ανακοίνωνε ότι κατέγραψε ζημίες 220 εκατ. ευρώ από την δραστηριότητα του στην Ελλάδα και η πλευρά Μαρινόπουλου πανηγύριζε για την ελληνικότητα πλέον της εταιρείας.
Οι πωλήσεις στο πρώτο τρίμηνο του 2012 μπορεί να συνέχιζαν να κινούνται πτωτικά κατά 16% λόγω της επιθετικής εμπορικής πολιτικής – σύμφωνα με την Carrefour – όμως οι Έλληνες μέτοχοι συνεχίζουν ακάθεκτοι σαν να μην γνωρίζει κρίση η χώρα. Υλοποιούν την συμφωνία με την Carrefour που τους καθιστούσε master franchisee για τις γειτονικές χώρες και ξεκινούν να επεκτείνονται σε Κύπρο, Βουλγαρία, Σκόπια και Αλβανία.
Διαβάστε ποια η αμύθητη περιουσία του Πάνου Μαρινόπουλου.
