Ποια προβλήματα και αβεβαιότητα προκαλούν τα capital controls σε καταθέσεις και τράπεζες;
Στην αποκάλυψη πως η Τράπεζα της Ελλάδος, στο πλαίσιο της συμφωνίας με τους εταίρους, εκπονεί μελέτη για τις επιπτώσεις των capital controls στην επιχειρηματική δραστηριότητα, προχωρεί η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική 2016-2017 που υπέβαλε σήμερα στον Πρόεδρο της Βουλής Νίκο Βούτση και στο Υπουργικό Συμβούλιο ο διοικητής της, Γιάννης Στουρνάρας.
Στην έκθεση σημειώνεται πως σήμερα, οι εναπομείναντες περιορισμοί είναι μεν σαφώς χαλαρότεροι, δεν παύουν όμως να δημιουργούν προβλήματα. Όπως σημειώνεται, η ύπαρξη και μόνο πολιτικών κατά παράβαση της βασικής ευρωπαϊκής αρχής της ελεύθερης διακίνησης κεφαλαίων αποτελεί εστία αβεβαιότητας που επηρεάζει αρνητικά τις επενδυτικές αποφάσεις.
Κατά την ΤτΕ είναι απαραίτητο να συνεχιστεί η διαδικασία που θα καταλήξει στην άρση όλων των περιορισμών, ωστόσο οι κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να συντονίζονται με τις βελτιώσεις του κλίματος και τη βαθμιαία αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των καταθετών στο τραπεζικό σύστημα.
Όπως αναφέρει η έκθεση , η σταδιακή αποκατάσταση της εμπιστοσύνης το 2016 μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και οι βελτιωτικές τροποποιήσεις των κεφαλαιακών περιορισμών συνέβαλαν στην καταγραφή εισροών καταθέσεων στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα, ιδίως εκ μέρους των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων.
Συνολικά την περίοδο μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, δηλαδή μεταξύ Ιουνίου 2016 και Απριλίου 2017, οι καταθέσεις του εγχώριου ιδιωτικού τομέα αυξήθηκαν κατά 3,5 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα το αντίστοιχο υπόλοιπο να διαμορφωθεί τον Απρίλιο του 2017 σε 119 δισ. ευρώ. Ωστόσο, τους πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους πραγματοποιήθηκαν εκροές καταθέσεων, λόγω της αυξημένης αβεβαιότητας που σχετίζεται με την καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης.
Το 2016 και στις αρχές του 2017 όλα τα τραπεζικά επιτόκια υποχώρησαν σε πραγματικούς όρους. Σε ονομαστικούς όρους, ωστόσο, τα επιτόκια καταναλωτικής και στεγαστικής πίστης αυξήθηκαν ελαφρά, εξέλιξη που είναι συνεπής με τη συνεχιζόμενη διεύρυνση του περιθωρίου διαμεσολάβησης λόγω των επισφαλειών, την ίδια στιγμή που το κόστος δανεισμού για τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις υποχωρεί.
Παράλληλα, η πιστωτική συστολή φαίνεται να φθάνει στο τέλος της όσον αφορά την τραπεζική χρηματοδότηση των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων, ενώ και ο ετήσιος ρυθμός μείωσης της χρηματοδότησης προς τα νοικοκυριά κοντεύει να μηδενιστεί.
Στη διάρκεια του 2016 και στις αρχές του 2017 οι αποδόσεις των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου, αλλά σε σημαντικό βαθμό και των εταιρικών ομολόγων, ακολούθησαν γενικά καθοδική πορεία, παρά τις καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των αξιολογήσεων. Αντιστοίχως, ανοδική είναι η τάση που ακολουθούν τους τελευταίους τρεις μήνες οι τιμές των μετοχών στο Χρηματιστήριο Αθηνών.
Στις 8 Ιουνίου 2017 το ανώτατο όριο παροχής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα (ELA) προς τις ελληνικές τράπεζες διαμορφώθηκε στο ποσό των 44,2 δισ. ευρώ, έναντι 50,7 δισ. ευρώ στο τέλος του 2016. Η μείωση του ανώτατου ορίου αντανακλά τις θετικές εξελίξεις στη ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών, λαμβανομένων υπόψη των ροών καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα.
