Γιατί πέφτουν τα επιτόκια στις καταθέσεις; Τι κρύβεται πίσω από τη τροχιά ραγδαίας αποκλιμάκωσης των επιτοκίτων;
Σε τροχιά ραγδαίας αποκλιμάκωσης βρίσκονται τα επιτόκια των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες καθώς οι διοικήσεις εφαρμόζουν πολιτική μείωσης του κόστους του χρήματος σε συνενόηση με το ΤΧΣ και το υπουργείο Οικονομικών, μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης. Η πολιτική των διοικήσεων στοχεύει στην αύξηση του spread των επιτοκίων καταθέσεων-χορηγήσεων και στη βελτίωση της αποδοτικότητας των κεφαλαίων καθώς και στην εν γένει αναμόρφωση των ποιοτικών δεικτών. Η εφαρμογή της πολιτικής αυτής κρίθηκε επιτακτική από τους τραπεζίτες και την Τράπεζα της Ελλάδος ενόψει των stress tests της EBA/ΕΚΤ.
Όπως αποδεικνύεται από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το Νοέμβριο τα επιτόκια καταθέσεων συνέχισαν να υποχωρούν ενώ το επιτοκιακό περιθώριο παρέμεινε αμετάβλητο στο 3,69%. Στην πραγματικότητα όμως και σε επίπεδο πραγματικών ροών οι τράπεζες πληρώνουν πολύ λιγότερα για την προσέλκυση χρήματος, ενώ εφαρμόζουν συντονισμένη πολιτική υποχρηματοδότησης της αγοράς και ενώ τα επιτόκια των δανειών προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις παραμένουν σε πολύ υψηλά επίπεδα.
Το Sofokleousin.gr από τις 15 Νοεμβρίου έχει επισημάνει την πολιτική που ακολουθούν οι τράπεζες καθώς και τους στόχους που έχουν τεθεί για το κόστος του χρήματος, αποκαλύπτοντας τις παρασκηνιακές συμφωνίες και το νέο σκηνικό που διαμορφώνεται για τις καταθέσεις. Εν αντιθέσει παρά τη δεδηλωμένη βούληση για σύγκλιση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, όσον αφορά τις καταθέσεις οι τραπεζίτες αγνοούν το τεράστιο spread καταθέσεων/δανείων που καταγράφεται στην Ελλάδα, ενώ οι τράπεζες επιμένουν στην πολιτική πιστωτικής συρρίκνωσης.
Οι κινήσεις αυτές αποκαλύπτουν τα πολλαπλά και ασύμμετρα προβλήματα που -αν και τα κρύβουν- προσπαθούν να αντιμετωπίσουν οι τραπεζίτες. Τα κόκκινα δάνεια στην πραγματικότητα είναι πολύ περισσότερα από αυτά που φαίνονται και ως εκτούτου τα κεφαλαιακά κέρδη από τη λειτουργική δραστηριότητα διοχετεύονται για να κλείσουν τρύπες.
Οι τραπεζίτες προσπαθούν τώρα να πετύχουν έναν διττό στόχο: Από τη μια να περιορίσουν το κόστος του χρήματος και να αυξήσουν την αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων και από την άλλη να ανακόψουν το ρυθμό αύξησης των κόκκινων δανείων και να περιορίσουν το ρίσκο που αναλαμβάνουν.
Με τον τρόπο αυτό οι τράπεζες ευελπιστούν να βελτιώσουν την εικόνα που παρουσιάζουν στα stress tests και να μπορέσουν να πείσουν στρατηγικούς επενδυτές που τις βολιδοσκοπούν επί μακρόν να επενδύσουν, έστω τροχοδεικτικά.
Με μόνη ιδιωτική τράπεζα την Attica Bank η αγορά παρουσιάζει εμφανείς ενδείξεις στρέβλωσης, ενώ ο έλεγχος των ενεργειών όλων των συστημικών τραπεζών από το ΤΧΣ εγείρει σαφή ερωτηματικά για την ποιότητα και αποδοτικότητα του ανταγωνισμού.
Τα επιτόκια καταθέσεων
Όσον αφορά στις καταθέσεις, τα μέσα επιτόκια των καταθέσεων μιας ημέρας από νοικοκυριά και από επιχειρήσεις παρέμειναν αμετάβλητα τον Νοέμβριο στο 0,39% και 0,41%, αντίστοιχα. Το μέσο επιτόκιο των καταθέσεων από νοικοκυριά με συμφωνημένη διάρκεια έως 1 έτος παρουσίασε περαιτέρω πτώση κατά 14 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 2,83%, ενώ το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των νέων καταθέσεων μειώθηκε κατά 9 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 1,81%.
Όσον αφορά στα δάνεια, η ΤτΕ αναφέρει πως το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια (κατηγορία που περιλαμβάνει τα δάνεια μέσω πιστωτικών καρτών, τα ανοικτά δάνεια και τις υπεραναλήψεις από τρεχούμενους λογαριασμούς) μειώθηκε κατά 20 μονάδες βάσης τον Νοέμβριο και διαμορφώθηκε στο 14,66%. Το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων καθορισμένης διάρκειας με επιτόκιο κυμαινόμενο ή σταθερό μέχρι 1 έτος παρουσίασε πτώση κατά 19 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 7,32%.
Το μέσο επιτόκιο των επιχειρηματικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια αυξήθηκε κατά 10 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 7,29%, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο των επαγγελματικών δανείων μειώθηκε κατά 13 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 9,23%.
Το μέσο επιτόκιο των επιχειρηματικών δανείων συγκεκριμένης διάρκειας με επιτόκιο κυμαινόμενο ή σταθερό έως 1 έτος μειώθηκε κατά 5 μονάδες βάσης στο 6,72% για δάνεια μέχρι 250.000 ευρώ, μειώθηκε κατά 33 μονάδες βάσης στο 5,86% για δάνεια από 250.000 μέχρι 1 εκατ. ευρώ και μειώθηκε κατά 34 μονάδες βάσης στο 5,80% για δάνεια άνω του 1 εκατ. ευρώ.
Τέλος, το μέσο επιτόκιο των στεγαστικών δανείων για δάνεια με επιτόκιο κυμαινόμενο ή σταθερό έως 1 έτος παρουσίασε πτώση κατά 10 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 2,75%. Το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των νέων δανείων προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις μειώθηκε κατά 11 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 5,50%, το Νοέμβριο του 2013, από 5,61% τον προηγούμενο μήνα.
Μείωση επιτοκίων και στα υφιστάμενα υπόλοιπα
Πτώση παρουσίασαν, όμως, και τα μέσα σταθμισμένα επιτόκια που εφαρμόζονται στα υφιστάμενα υπόλοιπα του συνόλου των καταθέσεων και δανείων. Σύμφωνα με την ΤτΕ, το επιτοκιακό περιθώριο παρέμεινε ουσιαστικά αμετάβλητο στις 3,47 εκατοστιαίες μονάδες.
Ειδικότερα, τον Νοέμβριο του 2013, το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα των καταθέσεων από νοικοκυριά με συμφωνημένη διάρκεια έως 2 έτη παρουσίασε πτώση κατά 13 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 3,35%, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο των καταθέσεων από επιχειρήσεις μειώθηκε επίσης κατά 13 μονάδες βάσης στο 3,00%.
Το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων με διάρκεια άνω των 5 ετών μειώθηκε κατά 8 μονάδες βάσης στο 3,04%, το αντίστοιχο επιτόκιο των επιχειρηματικών δανείων μειώθηκε κατά 3 μονάδες βάσης στο 4,65%, ενώ των επαγγελματικών δανείων μειώθηκε κατά 12 μονάδες βάσης στο 5,57%.
Διαβάστε πότε το Δημόσιο θα δεσμεύει το 50% των καταθέσεων.
