Γιατί θα εφαρμοστεί capital control στην Ελλάδα σύμφωνα με τους Financial Times;
Νέα βόμβα κατά της Ελλάδας, εξαπολύουν οι Financial Times οι οποίοι σε άρθρο του μιλούν για μοντέλο Κύπρου με στόχο το capital control που είναι πιθανόν να εφαμροστεί και στην Ελλάδα.
Η έλλειψη ρευστότητας που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση, σε συνδυασμό με τις μαζικές αναλήψεις των καταθετών από τις τράπεζες, φέρνουν στο προσκήνιο αυτά τα μέτρα, την ώρα που αναλυτές προειδοποιούν την Αθήνα ότι σύντομα θα αναγκαστεί να τα εφαρμόσει.
«Απέχουμε τέσσερις με έξι εβδομάδες από την πιθανή επιβολή capital controls», δηλώνει ο Daniel Gros, διευθυντής του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής, στις Βρυξέλλες. Συμπλήρωσε βέβαια, ότι «πάντα μπορεί να υπάρξει μια προσωρινή λύση, αλλά πλέον φτάνουμε στο τέλος του χρόνου».
Αν η Ελλάδα χρεοκοπήσει στα τέλη Ιουνίου λόγω της μη αποπληρωμής του ΔΝΤ, η κατάσταση θα βγει εκτός ελέγχου, σχολιάζουν οι FT, επισημαίνοντας πως τότε η χώρα θα αναγκαστεί να εφαρμόσει την συνταγή της Κύπρου και της Αργεντινής, που σημαίνει ότι θα πρέπει να αποτραπεί η “αιμορραγία” των τραπεζών για να αποφευχθεί η πτώχευση.
Αναφέρει επίσης τις συνέπειες στους Κύπριους πολίτες από την επιβολή των περιοριστικών μέτρων:
Τα μέτρα έπληξαν βαριά τους πολίτες. Με βάση τις κρατικές εντολές, οι κυπριακές τράπεζες παρέμειναν κλειστές για σχεδόν δυο εβδομάδες. Όταν άνοιξαν, υπήρχαν σκληροί περιορισμοί στις εσωτερικές και εξωτερικές πληρωμές, μεταξύ των οποίων όριο αναλήψεων 300 ευρώ την ημέρα, όριο 5.000 στις πληρωμές προς το εξωτερικό με πιστωτική κάρτα και η προϋπόθεση έγκρισης από την κεντρική τράπεζα για κάθε μεταφορά άνω των 5.000 ευρώ.
Όμως τα μέτρα τελικώς απέτρεψαν την πλήρη κατάρρευση των κυπριακών τραπεζών, κρατώντας και την χώρα στην ευρωζώνη.
Ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ επικαλέστηκε το προηγούμενο το Μάρτιο, τονίζοντας ότι η Κύπρος έδειξε πως «εάν μια χώρα αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα, αυτό δεν οδηγεί απαραιτήτως σε σενάριο εξόδου από το ευρώ».
Όμως δεν έχουν πειστεί όλοι ότι η «κυπριακή λύση» μπορεί να εφαρμοστεί με τα ίδια αποτελέσματα στην Ελλάδα. Για την Κύπρο, οι περιορισμοί κεφαλαίων ήταν μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου διάσωσης που συμφωνήθηκε με τους δανειστές για να αποκατασταθούν οι τράπεζες και να επανεκκινήσει η οικονομία. Η Ελλάδα δεν έχει ακόμη στα χέρια της μια τέτοια συμφωνία, που οι οικονομολόγοι θεωρούν κρίσιμη για να αποκατασταθεί τελικά η υγεία του χρηματοοικονομικού συστήματος.
Κάποιοι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι μια πιο αξιόπιστη σύγκριση με την Ελλάδα θα ήταν η περίπτωση της Αργεντινής το 2001, όταν διακόπηκε η διασύνδεση του νομίσματός της με το δολάριο εν μέσω οικονομικών και πολιτικών ταραχών.
Η κρίση της Αργεντινής ξεκίνησε στα τέλη του 2001, όταν οι καταθέτες ξεκίνησαν να «τραβούν» τα χρήματά τους από τις τράπεζες και να τα μετατρέπουν σε δολάρια, εν μέσω φόβων ότι η σταθερή διασύνδεση του πέσο με το δολάριο δεν ήταν πλέον βιώσιμη.
Για να σταματήσουν το bank run, οι αρχές της χώρας επέβαλαν αρχικά μια περιορισμένη δέσμη μέτρων, μεταξύ των οποίων και ο φραγμός στις αναλήψεις από λογαριασμούς σε δολάρια.
Το επονομαζόμενο «el corralito», ένας μικρός περιορισμός, δεν ήταν επαρκής και γρήγορα έπρεπε να ακολουθήσει το «el corralon», το οποίο περιελάμβανε πάγωμα των μακροπρόθεσμων καταθέσεων και αναγκαστική μετατροπή των περισσότερων εξ αυτών σε ομόλογα σε πέσο. Ακόμα και τότε η κυβέρνηση δεν κατάφερε να αποτρέψει μια βαθιά υποτίμηση της ισοτιμίας, η οποία χτύπησε τα 3,90 πέσο έναντι του δολαρίου ως τον Ιούνιο του 2020.
Μια ακόμα ανησυχία για την ελληνική κυβέρνηση θα είναι η δυνατότητα να εφαρμόσει σωστά και να παρακολουθήσει τα capital controls.
«Για να δουλέψουν τα capital controls πρέπει να στήσεις ένα αυστηρό σύστημα παρακολούθησης και εφαρμογής», δηλώνει ο Friðrik Már Baldursson, οικονομολόγος στο πανεπιστήμιο του Ρέυκιαβικ στην Ισλανδία. «Αν υπάρχει μεγάλη διαφθορά, τα capital controls απλά δεν θα δουλέψουν».
Ακόμα και αν όλα πάνε καλά, δεν υπάρχει εγγύηση ότι τα capital controls θα αρθούν σύντομα. Η Ισλανδία μόλις αυτό το μήνα ανακοίνωσε σχέδια να αποσύρει αντίστοιχα μέτρα, επτά χρόνια μετά την κρίση.
«Είναι ευκολότερα να επιβάλει κανείς ελέγχους παρά να τους άρει», προσέθεσε ο Baldursson. «Η κυβέρνηση πρέπει να πείσει τους καταθέτες ότι μπορούν να φέρουν πίσω τα λεφτά τους στις τράπεζες καθώς οι έλεγχοι δεν θα επιβληθούν ξανά. Αλλά η αξιοπιστία μπορεί να εξαφανιστεί πολύ γρήγορα και παίρνει πολύ χρόνο να ανακτηθεί».
Διαβάστε γιατί το ΔΝΤ ζητά διαγραφή ελληνικού χρέους και τι είναι το «Bail-In» που θα εφαρμοστεί σε όλες τις τράπεζες.
