Πως μπορείτε να προστατευτείτε από τα πλαστά χαρτονομίσματα και ποιοι είναι οι τρεις τρόποι για να τα αποφεύγετε;
Στα 694.000 ανήλθαν τα πλαστά χαρτονομίσματα που αποσύρθηκαν από την κυκλοφορία το 2017.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ο αριθμός τους ήταν αυξημένος σχέση με την προηγούμενη χρονιά ωστόσο σε σύγκριση με τον αριθμό των γνήσιων τραπεζογραμματίων σε ευρώ σε κυκλοφορία, το ποσοστό των πλαστών είναι πολύ χαμηλό.
Δημοφιλέστερος στόχος των παραχαρακτών είναι τα τραπεζογραμμάτια των 20 και των 50 ευρώ, τα οποία το 2017 αντιπροσώπευαν αθροιστικά πάνω από το 85% του συνολικού αριθμού των πλαστών που κατασχέθηκαν. Το μερίδιο των πλαστών τραπεζογραμματίων των 20 ευρώ μειώθηκε το 2017.
Η ΕΚΤ εξακολουθεί να συνιστά στο κοινό να επαγρυπνεί όσον αφορά την πιθανότητα απάτης, να μην ξεχνά τον «τριπλό έλεγχο» (οπτικό, με την αφή και με εξέταση υπό γωνία) και να μη βασίζεται ποτέ σε ένα και μόνο χαρακτηριστικό ασφαλείας.
Τρεις τρόποι για να τα αναγνωρίζετε και να τα αποφεύγετε:
1. Έλεγχος με την αφή
– Νιώστε τη γενική αίσθηση που αφήνει η επαφή με το χαρτονόμισμα. Τα πλαστά χαρτονομίσματα δίνουν συχνά την αίσθηση του μαλακού, χωρίς το χαρακτηριστικό «τρίξιμο» που κάνουν τα γνήσια. Το χαρτί τους δεν πρέπει να δίνει υπερβολικά την αίσθηση του λείου ή του γυαλιστερού.
– Ελέγξτε τη δομή της εσώγλυφης εκτύπωσης (βαθυτυπία, intaglio) η οποία εξέχει ελαφρά στην πρόσθια όψη του χαρτονομίσματος. Μεταξύ της γραμμής που αφορά τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και του πολυψήφιου αριθμού εμφανίζεται ένα πλέγμα (κάνναβος) κάθετων γραμμών.
– Εάν ξύσετε με το νύχι αυτές τις έντονες κάθετες γραμμές διαπιστώνετε έναν χαρακτηριστικό ήχο και μια ιδιαίτερη υφή.
2. Έλεγχος με το μάτι
– Ελέγξτε τη συνολική εμφάνιση της εικόνας. Στα γνήσια χαρτονομίσματα η εικόνα είναι καθαρή με έντονες αντιθέσεις, ιδίως όσον αφορά το αρχιτεκτονικό σχέδιο στην εμπρόσθια όψη. Η εικόνα δεν πρέπει να είναι θολή ή θαμπή.
– Όταν το κοιτάτε σε διερχόμενο φωτισμό, το πολυτονικό υδατογράφημα επαναλαμβάνει το κύριο αρχιτεκτονικό σχέδιο του χαρτονομίσματος (πύλες ή παράθυρα). Πρέπει να εμφανίζει τις χαρακτηριστικές φωτοσκιάσεις, πρέπει δηλαδή να υπάρχουν τμήματα που είναι φωτεινότερα καθώς και τμήματα που είναι πιο σκοτεινά από την υπόλοιπη επιφάνεια του χαρτιού. Τα γνήσια πολυτονικά υδατογραφήματα δεν έχουν πολύ έντονες γραμμές αλλά χαρακτηρίζονται πάντοτε από την απαλή μετάβαση από το φωτεινό στο σκοτεινό.
– Το ηλεκτροτυπικό υδατογράφημα βρίσκεται κάτω από το πολυτονικό υδατογράφημα. Σε αυτό αναγράφεται η αξία του χαρτονομίσματος. Ο αριθμός αυτός φαίνεται πολύ φωτεινός όταν κοιτάτε το χαρτονόμισμα σε διερχόμενο φως, ενώ εμφανίζεται σκοτεινός εάν το τοποθετήσετε επάνω σε μια σκοτεινή επιφάνεια.
– Η ταινία ασφαλείας βρίσκεται ενσωματωμένη στο χαρτονόμισμα. Εμφανίζεται ως σκοτεινή γραμμή εάν κοιτάξετε το χαρτονόμισμα σε διερχόμενο φωτισμό. Στην ταινία ασφαλείας αναγράφεται η αξία του χαρτονομίσματος και η λέξη EURO. Το κείμενο αυτό διαβάζεται από αριστερά προς τα δεξιά και αντίστροφα, έτσι ώστε να μπορεί να διαβαστεί εύκολα και από τις δύο πλευρές του χαρτονομίσματος.
– Εάν το κοιτάξουμε σε κάθετο φωτισμό, εμφανίζεται στο ολόγραμμα ή στην ολογραφική λωρίδα το λογότυπο €. Επιπλέον, η ονομαστική αξία καθίσταται ορατή με θετικούς και αρνητικούς χαρακτήρες.
– Στη γωνία που βρίσκεται πάνω από το υδατογράφημα εμφανίζονται ορισμένοι «ημιτελείς» αριθμοί στην εμπρόσθια και την οπίσθια όψη.
– Εάν τις κοιτάξουμε μπροστά στο φως, αυτές οι δύο εικόνες συνδυάζονται σχηματίζοντας έναν πλήρη αριθμό.
3. Εξέταση υπό γωνία
– Στα χαρτονομίσματα μεγαλύτερης ονομαστικής αξίας (50 ευρώ και άνω) το ολόγραμμα εμφανίζει το κύριο αρχιτεκτονικό σχέδιο (παράθυρο/πύλη), το οποίο εναλλάσσεται με τον αριθμό που δηλώνει την αξία του χαρτονομίσματος εάν το κοιτάξουμε υπό γωνία. Επιπλέον, ομόκεντροι κύκλοι με τα χρώματα του ουράνιου τόξου κατευθύνονται από και προς το κέντρο.
– Στα χαρτονομίσματα μικρότερης ονομαστικής αξίας (20 ευρώ και κάτω) υπάρχει μια ολογραφική λωρίδα. Εάν κοιτάξουμε το χαρτονόμισμα υπό γωνία, η εικόνα εναλλάσσεται μεταξύ του αριθμού που δηλώνει την αξία του, του λογότυπου € και ενός κύκλου με αστερίσκους.
– Στην κάτω δεξιά γωνία της οπίσθιας όψης των χαρτονομισμάτων μεγαλύτερης ονομαστικής αξίας (50 ευρώ και άνω) εμφανίζεται ένας μεγάλος αριθμός δηλωτικός της αξίας τους τυπωμένος με οπτικά μεταβλητό μελάνι, το οποίο αλλάζει χρώμα —από πορφυρό σε τόνους του καστανού ή του πράσινου της ελιάς— εάν κοιτάξουμε το χαρτονόμισμα υπό γωνία.
– Στην οπίσθια όψη των χαρτονομισμάτων μικρότερης ονομαστικής αξίας (20 ευρώ και κάτω), μια ιριδίζουσα λωρίδα διατρέχει καθέτως το χαρτονόμισμα. Η λωρίδα αυτή περιλαμβάνει τον αριθμό που δηλώνει την αξία του χαρτονομίσματος και το λογότυπο €. Είναι σχεδόν αόρατη εάν κοιτάξετε το χαρτονόμισμα σε ευθεία γραμμή, όμως εάν το κοιτάξετε υπό γωνία, εκπέμπει μια λάμψη που θυμίζει μαργαριτάρι.
