Tι πραγματικά διακυβεύεται στην Κύπρο με τα θέμα της οικονομικής κρίσης; Τι πραγματικά θα κλιθεί να αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση της Κύπρου μετά τις Προεδρικές Εκλογές 2013;
Σύμφωνα με το toxrima.gr, η υπόθεση του «Κυπριακού Μνημονίου» δεν είναι απλή επανάληψη του ελληνικού ψυχοδράματος των τελευταίων 3 ετών. Το «κυπριακό ζήτημα» αποτελεί θέμα μείζονος πολιτικής για την Ευρωζώνη καθώς διακυβεύονται σημαντικά ζητήματα όπως:
- Η συζήτηση περί δημιουργίας ενός περισσότερο «συνεκτικού» ισχυρού και σταθερού ευρώ και ενός «περιφερειακού» ευρωπαϊκού νομίσματος στην β’ ταχύτητα.
- Το θέμα των ευρωπαϊκών φορολογικών παραδείσων εντός της Ευρωζώνης που δεν αφορά μόνον την Κύπρο αλλά και την Ολλανδία και το Λουξεμβούργο δημιουργώντας άμεσο πρόβλημα και στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους.
- Το πρόβλημα της ενεργειακής αυτονομίας της Ευρωζώνης με τις γεωπολιτικές παρενέργειες όσον αφορά τα αποθέματα φυσικού αερίου στη Μεσόγειο αλλά τους υπό κατασκευή ενεργειακούς αγωγούς.
- Οι αναγκαίες αλλαγές στην Ευρωπαϊκή νομοθεσία περί ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, της λειτουργίας των off shore εταιρειών που απασχολεί τελικά όχι μόνον την Ευρώπη αλλά και τη σημερινή Σύνοδο των G7, σε επίπεδο Υπουργών Οικονομικών και κεντρικών τραπεζιτών, στη Μόσχα.
- Το εσωτερικό πολιτικό πρόβλημα της Γερμανίας ενόψει των εκλογών του Σεπτεμβρίου. Η έγκριση οποιουδήποτε «πακέτου βοήθειας» προς την Κύπρο από το Γερμανικό Κοινοβούλιο προϋποθέτει τη θετική στάση του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος. Οι Γερμανοί Σοσιαλδημοκράτες ωστόσο δεν βλέπουν με καλό μάτι την πρόσφατη συμμαχία της Άνγκελα Μέρκελ με τον Ρώσο Πρόεδρο Πούτιν η οποία διευρύνεται σε πολλά επίπεδα. Οι ρωσικές καταθέσεις στην Κύπρο ξεπερνούν σήμερα τα 12 δις Ευρώ.
Η Κύπρος δεν είναι ένα ευρωπαϊκό κράτος σαν τα υπόλοιπα 16 της Ευρωζώνης. Είναι ένα κράτος τραπεζών, μια οικονομία υπηρεσιών. Η αξία των τραπεζών που λειτουργούν στην Κύπρο ξεπερνά το Εθνικό Προϊόν της κατά 8 τουλάχιστον φορές! Γι’ αυτό το ύπουλο χτύπημα περί «κουρέματος» στις καταθέσεις των κυπριακών τραπεζών από (συμπτωματικά;) με το Βρετανικής και Ολλανδικής επιρροής δημοσίευμα των Financial Times ούτε τυχαίο ούτε μοναδικό ήταν. Αυτό και μόνο, δείχνει πόσης ζωτικής σημασίας είναι οι σημερινές Προεδρικές εκλογές.
Αντίθετα με τις προσδοκίες των συντακτών της έκθεσης που δημοσιοποίησαν οι Financial Times, στην Κύπρο δεν σημειώθηκε bankrun.
Δηλαδή δεν έσπευσαν πανικόβλητοι οι Κύπριοι καταθέτες να αποσύρουν τα χρήματά τους από την Μεγαλόνησο και να τα στείλουν στις Ελβετικές, Βρετανικές ή Γερμανικές τράπεζες. Αντιθέτως καταγράφηκε μια αξιοσημείωτη «εσωτερική μετακίνηση» καταθέσεων από τις 2 μεγάλες κυπριακές τράπεζες προς τη Ρωσική Commercial Bank αλλά και τις μεγάλες εμπορικές τράπεζες του Λιβάνου, του Κατάρ, του Ντουμπάι. Τα τραπεζικά ιδρύματα της Μέσης Ανατολής λειτούργησαν ως προσωρινή έξοδος κινδύνου για τις τραπεζικές καταθέσεις των Κυπρίων χωρίς ωστόσο να αποδυναμώνουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας.
Το σημαντικό είναι ότι το Χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κύπρου δεν δέχθηκε το συγκλονιστικό χτύπημα που δέχθηκε το Ελληνικό τραπεζικό σύστημα με την εκροή 100 δις Ευρώ μέσα σε 2 χρόνια.
Η Κύπρος εξακολουθεί να φιλοξενεί τραπεζικές καταθέσεις αξίας 70 δις Ευρώ με τις καταθέσεις των αλλοδαπών να ανέρχονται σε 22 δις Ευρώ και από αυτές περίπου 12 δις Ευρώ ανήκουν σε Ρώσους πολίτες ή επιχειρήσεις.
Η αλήθεια είναι πως το θέμα της Κύπρου δεν αφορά το μέγεθος του πακέτου βοήθειας το οποίο δεν θα ξεπεράσει τα 17 δις Ευρώ, αλλά εστιάζεται στον τρόπο με τον οποίο η ευρωζώνη χειρίζεται την κατάσταση.
Οι παραδοσιακές φωνές –κυρίως από τον σύνδεσμο γερμανών βιομηχάνων και άλλους συντηρητικούς κύκλους- για την ανάγκη δημιουργίας Ευρωζώνης δύο ταχυτήτων με δύο διαφορετικά νομίσματα, επανήλθαν στο φως της δημοσιότητας με αφορμή την κυπριακή κρίση. Πρώτος απ’ όλους έθεσε την «πολιτική πλατφόρμα» αυτής της αντιμετώπισης, ο βουλευτής Michael Fuchs, του κόμματος CDU ο οποίως έσπευσε να δηλώσει ότι η Κύπρος λόγω μεγέθους δεν αποτελεί συστημικό κίνδυνο για την Ευρωζώνη, δεν πρέπει να έχει πρόσβαση στον ESM κι ότι «αποτελεί πρόβλημα της Ρωσίας». Συστημικός θα είναι ο κίνδυνος, αν το σχέδιο διάσωσης της Κύπρου περιλαμβάνει κούρεμα καταθέσεων ή ομολόγων, έσπευσε να απαντήσει και να προειδοποιήσει η αμερικανική επενδυτική τράπεζα Morgan Stanley. Σε έκθεσή της που δόθηκε στη δημοσιότητα στις αρχές της εβδομάδας υπογραμμίζει ότι θα ήταν λάθος πολιτική το «κούρεμα» των ομολόγων, κατά τα ελληνικά πρότυπα, επισημαίνοντας ότι τέτοια μέτρα, δεν είναι απαραίτητα, για μια επιτυχημένη διάσωση. Η Morgan Stanley επεσήμανε τον κίνδυνο μετάδοσης του όποιου κουρέματος, στην υπόλοιπη ευρωζώνη.
Το κυπριακό χρέος που βρίσκεται στα χέρια ξένων πιστωτών είναι συγκριτικά μικρό. Τα κεφάλαια στήριξης που χρειάζεται η Κύπρος είναι λίγα σε σύγκριση με τα όσα δόθηκαν σε Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία. Επιλογές όπως η αναδιάρθρωση χρέους με PSI είναι μάλλον απίθανες για την Κύπρο, εν μέρει επειδή μεγάλο μέρος των κρατικών ομολόγων βρίσκονται στα χέρια εγχώριων επενδυτών. Κατ’ επέκταση η επιβολή ζημιών θα επιφέρει καταστροφικές επιπτώσεις στην ευρύτερη οικονομία. Ένας ακόμη παράγοντας είναι ότι μεγάλο μέρος του χρέους διέπεται από αγγλικό δίκαιο, γεγονός που καθιστά την επιβολή PSI πιο δύσκολη. Η Radobank, προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε προσπάθεια να επιβληθεί κατανομή του κόστους και στους ομολογιούχους των τραπεζών θα δημιουργήσει νέο κίνδυνο για τη φερεγγυότητα των χρηματοπιστωτικών οργανισμών, ευρύτερα στην ευρωζώνη. «Θα προδίδεται το δόγμα ότι το ελληνικό PSI ήταν ειδική περίπτωση, επιφέροντας αρνητικό αντίκτυπο στις αγορές».
Στο παιχνίδι μπήκε και η PIMCO η οποία εκτίμησε τις δημοσιονομικές επιπτώσεις στην κυπριακή οικονομία από την τραπεζική της κρίση. Στο ακραία αρνητικό σενάριο η Pimco προβλέπει δραματική ύφεση -5,2% για το 2013 και πτώση του ΑΕΠ κατά -2,3% το 2014 με την ανεργία στο νησί να σκαρφαλώνει στο 13,8% το 2013 και 14,6% το 2014. Ταυτόχρονα το ακραίο σενάριο της Pimco προβλέπει και πτώση στις αξίες των ακινήτων κατά 14% το 2013 και επιπλέον 10% το 2014. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Κύπρο τα τελευταία 3 χρόνια οι τιμές των ακινήτων έχουν ήδη υποχωρήσει κατά 16%.
Τα ενεργειακά αποθέματα της Κύπρου προφανώς παίζουν τον ρόλο τους στη διαμόρφωση των στρατηγικών διαχείρισης της κρίσης. Μάλιστα, δεν έλειψαν ως θέμα συζήτησης και απο τα ντιμπέϊτ που έγιναν πριν τις Προεδρικές εκλογές. Η Morgan Stanley, αναφέρεται στην έκθεση της, και στα μεγάλα αποθέματα φυσικού αερίου, σε σχέση με το μέγεθος της κυπριακής οικονομίας, τα οποία εκτιμά, ότι δυνατόν να ξεπερνούν το 90%, του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της Κύπρου.
Ο διάδοχος του Ζαν Κλωντ Γιούγκερ, ο νέος επικεφαλής του Eurogroup και υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας Γερούν Ντάισελμπλουμ, μιλώντας στην Κάτω Βουλή της χώρας του, αναφέρθηκε στην ανάγκη δημιουργίας ειδικού λογαριασμού στον οποίο θα μεταφέρονται, στο μέλλον, τα έσοδα της Κύπρου από τα κοιτάσματα φυσικού αερίου.
Ο κ. Ντάισελμπλουμ υποστήριξε πως τα έσοδα αυτά θα μπορούσαν να ληφθούν υπ’ όψιν στις συνομιλίες για την οικονομική διάσωση της Κύπρου και στις εκτιμήσεις για τη βιωσιμότητα του κυπριακού χρέους. «Πρέπει αρχικά να περιμένουμε τις πρώτες εξορύξεις, να δούμε πόσο είναι, τι είδους αέριο είναι και τι ποιότητας προτού προλάβουμε να το συμπεριλάβουμε στο πρόγραμμα». Έχουν προηγηθεί εκτιμήσεις πολλών Ευρωπαίων ηγετών και αξιωματούχων που θεωρούν ότι η Κύπρος θα μπορούσε να εξασφαλίσει από το φυσικό αέριο έσοδα ύψους 18 δισ. ευρώ και ενδεχομένως πολύ περισσότερα, δηλαδή από 100% έως 300% του κυπριακού ΑΕΠ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μία μόνο μέρα πριν από την πρόταση Ντάισελμπλουμ, η Λευκωσία είχε υπογράψει συμφωνία με τη γαλλική ενεργειακή Total για έρευνες υδρογονανθράκων στα οικόπεδα 10 και 11 της κυπριακής ΑΟΖ. Εχουν, άλλωστε, προηγηθεί ανάλογες συμφωνίες με την ιταλο-κορεατική κοινοπραξία ENI – KOGAS για έρευνες στα οικόπεδα 2, 3 και 9.
Τη λύση τελικά θα τη δώσει ο ίδιος ο Κυπριακός λαός με τις σημερινές Προεδρικές εκλογές. Ο ευσυγκίνητος –τώρα τελευταία- Πρόεδρος Χριστόφιας παραδίδει τη σκυτάλη στην επόμενη Κυβέρνηση η οποία –οποιαδήποτε κι αν είναι η σύνθεσή της- δύσκολα θα είναι χειρότερη ή περισσότερο φαύλη από την απερχόμενη. Η Κύπρος θα κληθεί να πάρει σημαντικές αποφάσεις στην δομή της οικονομίας της ξεκινώντας από σημαντικές ιδιωτικοποιήσεις με αποτέλεσμα να υπάρξουν σημαντικά διεθνή κεφάλαια που θα ταυτιστούν με το μέλλον του νησιού στη ζώνη του Ευρώ.
Διαβάστε ποια είναι τα δεδομένα και τα σενάρια για 2ο γύρο των Προεδρικών εκλογών.
