Γιατί ένα Grexit είναι πιο δαπανηρό για τη Γερμανία από ότι μια χρεοκοπία της Ελλάδας εντός της ευρωζώνης;
Πριν από λίγες ημέρες η IFO Institute δημοσίευσε μια σύντομη εργασία που υποδηλώνει ότι μια ελληνική χρεοκοπία εντός της ζώνης του ευρώ θα κόστιζε στη Γερμανία 77,1 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ μια χρεοκοπία σε συνδυασμό με την έξοδο από το ευρώ θα κοστίσει 75.800 εκατομμύρια ευρώ.
Οι δύο αριθμοί είναι περίπου ίδιοι, αλλά όπως ήταν αναμενόμενο, τα μέσα ενημέρωσης τόνισαν ότι ένα Grexit θα είναι φθηνότερο για τη Γερμανία κατά 1,3 δις ευρώ.
Η δημοσίευση τέτοιων αριθμών λανθασμένα υποδεικνύει πως μπορούν να υπολογιστούν επακριβώς άμεσες ζημίες. Πιο σημαντικό το ότι ο υπολογισμός δεν έλαβε υπόψη τρεις βασικούς παράγοντες:
• Τα διαφορετικά κουρέματα που είναι πιθανά για τα δύο σενάρια
• Τις ιδιωτικές αξιώσεις
• Άλλες δευτερεύουσες απώλειες
Και οι τρεις παράγοντες υποδηλώνουν πως οι απώλειες για τη Γερμανία θα ήταν πολύ μεγαλύτερες εάν η Ελλάδα έβγαινε από το ευρώ.
Ποιες είναι οι προοπτικές μιας συνολικής συμφωνίας;
• Όσον αφορά τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, υπάρχουν σχετικά ανώδυνες επιλογές
• Η συμφωνία για τη δημοσιονομική πολιτική μπορεί επίσης να μην είναι και τόσο δύσκολο να επιτευχθεί. Η Ελλάδα έχει υποφέρει πολύ τα τελευταία χρόνια και έχει υλοποιήσει σημαντικές δημοσιονομικές προσαρμογές. Παρά το γεγονός ότι οι προοπτικές δεν είναι πολύ φωτεινές, αναμένεται κάποια οικονομική ανάπτυξη. Αυτό θα βοηθήσει στους δημοσιονομικούς λογαριασμούς και είναι πιθανό ότι δε θα χρειαστούν επιπλέον δημοσιονομικές προσαρμογές. Στην πραγματικότητα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει ότι το κυκλικό προσαρμοσμένο πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα της Ελλάδα θα μειωθεί από το 8% του ΑΕΠ του 2014 κατά περίπου 1 εκατοστιαία μονάδα το 2015-16. Με άλλα λόγια, η νέα ελληνική κυβέρνηση θα είναι σε θέση να καρπωθούν τα οφέλη από τις προσαρμογές που έγιναν τα τελευταία χρόνια.
• Το πιο δύσκολο βήμα ίσως να είναι η εξασφάλιση μιας συμφωνίας σχετική με τις διαρθρωτικές πολιτικές, καθώς πολλά από τα παρόντα σχέδια των ελληνικών κομμάτων της αντιπολίτευσης βρίσκονται σε διαμετρική αντίθεση με τις μεταρρυθμίσεις που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος χρηματοδοτικής βοήθειας. Αλλά μια συμβιβαστική λύση πρέπει να βρεθεί: και οι δύο πλευρές έχουν ισχυρά κίνητρα να συμφωνήσουν και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις πρέπει να είναι μέρος της συνολικής συμφωνίας.
Ενώ υπάρχουν πολύ ισχυρά κίνητρα για συνεργασία και ως εκ τούτου ένα Grexit δεν είναι πολύ πιθανό, για χάρη της πνευματικής ανταλλαγής, είναι χρήσιμο να σχολιαστούν οι υπολογισμοί της IFO που αξιολογούν τις επιπτώσεις της χρεοκοπίας.
Οι υπολογισμοί του Ινστιτούτου IFO λαμβάνουν υπόψη το γερμανικό μερίδιο της επίσημης βοήθειας προς την Ελλάδα (διμερή γερμανικά δάνεια, το μερίδιο της Γερμανίας στα δάνεια του ΕΤΧΣ και του ΔΝΤ) και διάφορες απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Συνόψισαν όλα αυτά τα αιτήματα, υποθέτοντας πως όλα θα διαγραφούν σε περίπτωση χρεοκοπίας. Ενώ έχουμε κάποιες ερωτήσεις σχετικά με τις σχετικές απαιτήσεις της κεντρικής τράπεζας (οι οποίες εξηγούν τη διαφορά των 1,3 δισεκατομμυρίων στα αποτελέσματα της IFO), υπάρχουν τρία πιο σημαντικά ζητήματα.
Το πρώτο μεγάλο πρόβλημα με τους υπολογισμούς αυτούς είναι ότι προϋποθέτουν την πλήρη διαγραφή των επίσημων απαιτήσεων από την Ελλάδα και στις δύο περιπτώσεις. Έχουν υπάρξει πολλές αναδιαρθρώσεις χρέους κατά τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά οι αξιώσεις ποτέ δεν έχουν διαγραφεί εντελώς. Επιπλέον, μεταξύ των δύο σεναρίων (χρεοκοπία μέσα στην ευρωζώνη ή με έξοδο), το κούρεμα θα ήταν πιθανώς μεγαλύτερο αν η Ελλάδα ήταν να βγει από τη ζώνη του ευρώ, δεδομένου ότι η νέα ελληνική δραχμή πιθανότατα θα υποτιμηθεί σημαντικά και ελληνικό ΑΕΠ θα συρρικνωθεί σημαντικά, μειώνοντας έτσι την ικανότητα της Ελλάδας να εξοφλήσει τις οφειλές της). Η υποτίμηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του πέσο της Αργεντινής το 2002 μπορεί να είναι ενδεικτική μιας υποθετικής υποτίμησης ονομαστικού νομίσματος για τη νέα ελληνική δραχμή σε περίπτωση Grexit.
Δεύτερον, οι υπολογισμοί του Ινστιτούτου IFO δεν εξετάζουν τις απαιτήσεις του ιδιωτικού τομέα (αν και η εργασία της IFO αναγνωρίζει αυτή την παράλειψη). Και πάλι, ένα Grexit θα μπορούσε να οδηγήσει σε πολύ μεγαλύτερες απώλειες για το γερμανικό ιδιωτικό τομέα από μια ελληνική χρεοκοπία εντός της ζώνης του ευρώ, δεδομένου ότι περισσότερες ελληνικές τράπεζες και μη τράπεζες θα χρεοκοπούσαν λόγω μιας πιθανής μαζικής υποτίμησης του νέου νομίσματος και της συστολής του ελληνικού ΑΕΠ.
Τρίτον, θα πρέπει να αναμένονται περαιτέρω δευτερογενείς επιπτώσεις, όπως η μείωση των γερμανικών εξαγωγών προς την Ελλάδα. Επιπλέον, άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ θα υποστούν ζημίες, κάτι που επίσης θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τη Γερμανία.
Συνολικά, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι, ενώ είναι δύσκολο να υπολογίσουμε τις απώλειες σε περίπτωση μιας ελληνικής χρεοκοπίας και εξαρτάται από πολλές προϋποθέσεις, κατά πάσα πιθανότητα, οι οικονομικές απώλειες για τη Γερμανία και άλλες χώρες της ευρωζώνης θα ήταν μεγαλύτερες εάν η Ελλάδα εξέλθει από το ευρώ, από ότι αν παραμένει σε αυτό.
Διαβαστε πού θα βρεθούν τα χρήματα για τις αλλαγές στο ασφαλιστικό και γιατί εξαφανίζονται οι καταθέσεις.
